Sorunuz var mı? Bize ulaşın!
ZEYTÄ°NYAÄžI VE ÖZELLÄ°KLERÄ° Zeytinyağı(olivae oleum); zeytin aÄŸacının, doÄŸrudan meyvesinden sıkılarak; hiçbir kimyasal iÅŸlem görmeden, katkı maddesi içermeden, doÄŸal hali ile elde edilen, oda sıcaklığında sıvı olarak tüketilebilen, yeÅŸilimsi, sarımtırak renkte, sıvı bir yaÄŸdır. AyçiçeÄŸi, soya, pamuk çekirdeÄŸi, mısırözü gibi bitkisel yaÄŸlardan farkı da, doÄŸal yollardan üretilmesidir. Zeytinyağı, zeytinin etli meyvesinin, çekirdeÄŸiyle birlikte sıkılmasıyla elde edildiÄŸi için, tohumlardan elde edilen diÄŸer yemeklik yaÄŸların aksine; bir "meyve suyu"dur. Zeytinin, ezilen ve parçalanan tane hücreleri; patlayarak, yağını dışarı verir. Taze sıkılmış portakal ya da viÅŸne suyu gibi, çiÄŸ ve saftır. Zeytinyağı, rengi, kokusu, lezzeti ve hazım kolaylığı ile tüm sıvı yaÄŸların, en deÄŸerlisi ve kralı olarak bilinir. "Delice" aşılanmamış yabani zeytin aÄŸacıdır. Çekirdeklerin saçılmasıyla daÄŸda bayırda kendi kendine yetiÅŸir. Köylülerin daÄŸdaki deli zeytini sıkıp çıkardıkları ve ilaç gibi kullandıkları yaÄŸa da "çoral" adı verilir. ZEYTÄ°NYAÄžININ BÄ°LEÅžENLERÄ° Zeytinyağının, sabit bir bileÅŸimi yoktur. Çünkü zeytinyağı, kullanılan zeytinlerin; türüne, üretim yılına, zeytinin geldiÄŸi bölgeye ve zeytinin sıkılma yöntemine göre deÄŸiÅŸir. Ayrıca yıldan yıla da farklılık gösterir. Zeytinyağı; yaÄŸ asitleri, vitaminler, uçucu bileÅŸenler, suda eriyen bileÅŸenler ve mikroskobik zeytin parçacıklarından oluÅŸan, karmaşık bir bileÅŸimdir. Gıdalarımızda yer alan, iç yağı, kuyruk yağı, tereyağı, ayçiçek ve zeytinyağı gibi yaÄŸlar, kendine özgü bir metabolizmaya sahiptir ve farklı yapısal özellikleri vardır. Bu farklılığın nedeni, yapılarındaki deÄŸiÅŸik yaÄŸ asitleridir. Bu yaÄŸ asitleri, molekül yapısındaki hidrojen sayısına göre; doymuÅŸ ve doymamış yaÄŸları oluÅŸturur. YaÄŸ Asitleri Ä°ki Ana Gruba Ayrılır 1-DoymuÅŸ YaÄŸ Asitleri: Yapısındaki hidrojen atomu, fazla olan yaÄŸlardır. Erime ısıları daha yüksektir. Bu yaÄŸlar, oda ısısında katı haldedirler. Bu çeÅŸit yaÄŸ asitleri, kandaki kolesterol miktarını arttırırlar. Bu da, kalp hastalıklarında önemli bir risk faktörüdür. Bu doymuÅŸ yaÄŸ asitlerinin; baÅŸlıca kaynağı, hayvansal iç yaÄŸlardır. 2- Doymamış YaÄŸ Asitleri: Bitkisel veya balık yaÄŸlarında bulunur. Oda ısısında sıvı haldedir. Kan kolesterolünü yükseltmezler ve aksine faydalıdırlar. Zeytinyağında bulunan yaÄŸ asitleri de, bu sınıfa girmektedir. a) Tekli doymamış yaÄŸ asitleri: Bu asitler, çift baÄŸ yapar. Åžayet, bir çift hidrojen atomu eksik ise, yaÄŸ asidi, tekli doymamış olarak adlandırılır. Bu asit, en çok zeytinyağında(oleik asit) ve kolza tohumu yağında bulunur. AraÅŸtırmalar, tekli doymamış yaÄŸların, kolesterolün kontrol edilmesine yardımcı olduÄŸunu göstermektedir. b) Çoklu doymamış yaÄŸ asitleri: Åžayet bir çift hidrojen atomundan fazlası eksik ise, yaÄŸ asidi, çoklu doymamış yaÄŸ asidi olarak adlandırılır. Bu yaÄŸ asidinin pek çok bağı vardır. Bu nedenle, oksitlenebilir. Çünkü serbest radikallere baÄŸlanabilirler. Çoklu doymamış yaÄŸ asitleri, iÅŸlem gördüÄŸü dokuda sentezlenirler. Depo edilmezler. Sürekli sentezlenmeleri gerekir. Ä°ster katı, ister sıvı olsun, enerji yönünden tüm yaÄŸların, ortak bir noktası vardır. Her birinin 1 gramı, 9 kalori deÄŸerindedir.